Bón phân hợp lý là:
Sử dụng lượng phân bón thích hợp bón cho cây
Đảm bảo tăng năng suất cây trồng
Hiệu quả kinh tế cao nhất
Đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và môi trường sinh thái.
Bón phân hợp lý là thực hiện 5 đúng và một cân đối
1- Đúng loại:
Cây cần phân gì bón đúng loại phân đó. Bón đúng loại phân không những phải tính cho nhu cầu của cây mà còn phải tính đến đặc điểm và tính chất của đất ( đất chua không cần bón các loại phân có tính axit...)
2- Bón đúng lúc:
Nhu cầu chất dinh dưỡng của cây thay đổi tùy theo các giai đoạn sinh trưởng và phát triển. Bón đúng lúc cây cần mới phát huy được tác dụng.
Cây trồng cũng như các loại sinh vật khác, có nhu cầu đối với các chất dinh dưỡng thường xuyên, vì vậy để cho cây có thể sử dụng hiệu quả các loại phân bón, tốt nhất là chia ra bón nhiều lần và bón vào lúc cây đang có nhu cầu về dinh dưỡng.
3- Bón đúng đối tượng:
Đối tượng tác động của phân bón không chỉ có cây trồng, tập đoàn vi sinh vật đất, mà còn có cả toàn bộ các thành phần cấu thành nên hệ sinh thái nông nghiệp. Chọn đúng cây trên đúng nền đất, có thể mở ra những tiềm năng to lớn trong việc nâng cao hiệu quả của phân bón.
4- Đúng thời tiết, mùa vụ:
- Thời tiết có ảnh hưởng đến chiều hướng tác động và hiệu quả của phân bón. Mưa làm rửa trôi phân bón gây lãng phí lớn. Nắng gắt cùng với tác động của các hạt phân có thể gây cháy lá, hỏng hoa, quả...
- Đặc điểm sinh trưởng và phát triển của cây trồng ở từng vụ có khác nhau, cho nêu nhu cầu đối với các nguyên tố dinh dưỡng cũng như phản ứng đối với tác động của từng yếu tố dinh dưỡng cũng khác nhau.
- Lựa chọn đúng loại phân, dạng phân và thời vụ bón hợp lý sẽ nâng cao hiệu suất sử dụng phân bón.
5- Bón đúng cách:
Có nhiều phương pháp bón: bón vào hố, bón vào rãnh, bón rải trên mặt đất, hòa vào nước phun lên lá, rắc bột, vo viên dúi vào gốc, pha thành dung dịch để tưới... Đối với cây trồng cạn khi bón vào đất nên vùi lấp sau khi bón để hạn chế bay hơi hoặc rửa trôi.
Lựa chọn đúng cách bón cho loại cây trồng, cho vụ sản xuất, cho loại đất sẽ làm tăng năng suất cây trồng, tăng hiệu quả sử dụng phân bón lên gấp nhiều lần.
Bón phân cân đối:
- Cây trồng có yêu cầu với các yếu tố dinh dưỡng ở những lượng và tỷ lệ nhất định. Thiếu hoặc mất cân đối yếu tố dinh dưỡng nào đó cây sinh trưỡng và phát triển kém, ngay cả những khi các yếu tố dinh dưỡng khác ở mức thừa thãi.
- Các yếu tố dinh dưỡng không chỉ tác động tới cây mà còn có tác động qua lại phát huy hoặc hạn chế tác dụng của nhau.
- Tỷ lệ cân đối giữa các yếu tố dinh dưỡng khác nhau phụ thuộc: Loài cây trồng, loại đất, lượng phân bón, dạng dinh dưỡng.
Điều cần lưu ý là không được bón phân đơn lẻ, chỉ sử dụng một yếu tố dinh dưỡng mà không chú ý đến các yếu tố khác.
- Bón phân không cân đối không những không phát huy được tác dụng tốt của các loại phân, gây lãng phí mà còn có thể gây ra những hạn chế tới năng suất cây trồng, phẩm chất nông sản và có hại đối với môi trường.
Tác dụng của bón phân cân đối và hợp lý
- Ổn định và cải thiện độ phì nhiêu đất
- Tăng năng suất cây trồng nâng cao hiệu quả sản xuất
- Tăng phẩm chất nông sản
- Bảo vệ nguồn nước
- Hạn chế khí thải độc hại làm ảnh hưởng môi trường.
Những điều chú ý khi thực hiện bón phân hợp lý
- Cần có cách nhìn tổng hợp toàn diện: phân bón tác động sâu sắc lên toàn hệ sinh thái đồng ruộng
- Cần luôn ý thức được rằng: Bón nhiều phân chưa hẳn đã tốt. Bón vừa đủ lượng phân theo nhu cầu của cây ở từng thời kỳ.
- Trong nhiều trường hợp năng suất cây trồng cao chưa hẳn đã đảm bảo hiệu quả kinh tế cao.
- Không nên để cho cây quá cạn kiệt rồi mới bón phân.
- Cây trồng sử dụng phân bón trong suốt thời gian sinh trưởng, vì vậy cần phân chia làm nhiều lần để bón mới phát huy được tác dụng của phân bón ở mức cao nhất.